یک راه میانبر برای معلمان و مربیان در تربیت
آدم کاربلدی بود: اطلاعات خوبی داشت، بامحبت و دلسوز، پردغدغه، خوشسر و زبان، اهل مطالعه؛ ولی حاضر نمیشد به جمع ما در مدرسه یا مسجد ملحق بشود. استدلالش هم این بود که: «وقتی خودم این همه درب و داغونم، چطور بقیه رو تربیت کنم؟»
حکایت رفیق ما و دل کوچکش، حکایت پرتکراری بود که مانع راهش شده بود. بهترین کار این بود که سوالش را از استاد بپرسیم، جلو رفت و گفت: «اگر بخواهم کار تربیتی کنم، برای من که ابتدای راه هستم، راه میانبری هست؟»
استاد جواب دادند که:
کمک گرفتن از بچهها
خودتان را در عمل بیندازید و در این مسیر حرکت کنید. راه میانبر این است که با کمک بچهها راه را طی کنید. همین زحمتهایی که میکشید، گفتگوهایی که با آنها دارید را خدا میبیند و به شما کمک میکند.
و در ادامه این راه میانبر را استاد، اینطور شرح دادند:
محال ندیدن کار
از آیت الله بهجت (ره) پرسیدند: «وقتی خودمان به کمال نرسیدیم، چطور دیگران را به کمال دعوت کنیم؟» فرمودند: «اگر قرار بود همه ما به کمال برسیم که امر دعوت، محال میشد».
صداقت در گفتار
با بچهها و دانش آموزان صادق باشید. امام صادق علیهالسلام متواضعانه حالشان را با اصحاب در میان میگذاشتند. مثلاً میفرمودند: «وقت عبادت است مرا تنها بگذارید» (۱).
یا امام علی علیهالسلام در ابتدای نامه ۳۱ اینطور با صداقت صحبت میکنند: «من الان سنی ندارم که به این فکر باشم که به فرد دیگری بپردازم و در فکر هستم که چطور خودم را از دنیا نجات بدهم؛ ولی چون تو را خیلی دوست دارم و مثل پاره تن من هستی برایت نامه مینویسم»
بزرگنمایی نکردن
خودت را فداکارتر از امام علی علیهالسلام نشان نده! وقتی امام ما هر کاری که انجام دادند را برای خودشان و نجاتشان معرفی میکنند و میگویند: «یک قدم هم برای شما برنداشتم، هر چه کردم برای خودم بوده» (۲) ما هم باید شبیه ایشان مسائل را در میان بگذاریم تا حس کنند از خودشان هستیم، نه این که خودمان را بزرگتر و جلوتر نشان بدهیم. عموماً خود بچهها معلم را بزرگتر حس میکنند و گاهی همراهی دارند.
ارتباط خوب با دانش آموزان و انداختن خود در صحنه عمل، یک راه میانبر موثر است، در این راه خدا به شما کمک میکند.
بیانات حجت الاسلام پناهیان، کرامت 1، ذیل بحث مدرسه آرمانی، پاسخ به سوالات مخاطبین
منابع:
۱. حدیث عنوان بصری
۲. قالَ عَلِیٌّ(ع) یَوماً: ما أحسَنتُ إلى أحَدٍ قَطُّ! فَرَفَعَ النّاسُ رُؤوسَهُم تَعَجُّباً، فَقَرَأَ: «إِنْ أَحْسَنْتُمْ أَحْسَنْتُمْ لِأَنْفُسِکُمْ وَ إِنْ أَسَأْتُمْ فَلَها». «روزى، على(ع) فرمود: «من هرگز به هیچکس خوبى نکرده ام!». مردم، سرهاى خود را از روى شگفتى بلند کردند. وى [علیه السلام] این آیه را خواند: «اگر نیکى کردید، به خودتان نیکى کرده اید و اگر بدى کردید، به خودتان بد کرده اید». (نثر الدرّ: 1/ 293)
نگارنده سرکار خانم صالحی پژوهشگر کانون رشد و آموزش مربی تراز انقلاب اسلامی