چگونه با فرزند نوجوانم ارتباط خوبی داشته باشم؟ + ۹ روش برقراری ارتباط مؤثر با نوجوانان
نوجوانی، سن عجیبی است. بچههایی که تا دیروز حرفشنوی داشتند و چشم میگفتند، به موجوداتی ناشناخته و بیمسئولیت تبدیل میشوند. فضای مجازی، روابط دوستی و امور جنسیشان والدین را با مسائل و چالشهای جدید مواجه میکند.
چقدر دنیای نوجوانها را میشناسیم؟ آیا ارتباطی صحیح با نوجوانمان داریم؟ این 9 روش به شما در برقراری ارتباطی مؤثر کمک میکند.
دستور ندادن
دستوردادن را از زبانهایمان بیندازیم. موضع از بالا به پایین نداشته باشیم. دستور، باعث تقابل میشود. سوالی و پیشنهادی حرفتان را به او بزنید. «محمد جان کی برمیگردی؟»، «دخترم چه ساعتی درسخواندن را شروع میکنی؟ چطور مامان؟ گفتم داداش رو ببرم تو اتاق که حواست پرت نشه».
شخصیت بخشی
نوجوانی سن هویتیابی است. نوجوانها گاهی به اشتباه برای خود شخصیت کاذبی میسازند. انجام امور هیجانی و خطرناک، سیگارکشیدن، جلوهگری در دخترها و پوششهای غیر عرفی، هر کدام نمونهای از این شخصیتهای کاذب هستند. با دادن مسئولیتهای متناسب با استعداد فرزندمان به او کمک کنیم تا ارادهاش را تقویت کند و شخصیتی واقعی برای خودش بسازد.
کنترل کردن
کنترل کردن محسوس و بیش از اندازه، با گذاشتن قوانین متعدد یا روشهای دیگر مثل بازجویی، باعث مخالفت نوجوان میشود. یکی از ویژگیهای این سن، قانونگریزی است. نوجوان میخواهد از چارچوب بیرون بیاید. به جای اینکه به او بگوییم چه زمانی درس بخواند؟ چه زمانی بخوابد؟ کی بیدار شود؟ کی برگردد خانه؟ اجازه بدهیم در گذاشتن قوانین سهیم باشد و او را به صورت نامحسوس کنترل کنیم.
تذکر دادن
یکی از خطرناکترین رفتارهای پدر و مادر، روش غلط تذکر مداوم است. با تذکر زیاد علاوه بر اینکه خودمان را خسته میکنیم، باعث گستاخی بچهها میشویم. بهترین روش تذکر، دوبار تذکردادن با فاصله زمانی است. مثلاً برای بیدارکردن فرزندمان برای نماز صبح یکبار او را صدا بزنیم، زمان دوم را بگذاریم نزدیک قضاشدن نماز و بیشتر از این صدایش نزنیم.
عبور کردن
برای ارتباط بهتر، در تربیت باید به وظیفهای که داریم عمل کنیم و انتظار نداشته باشیم نتیجه را در لحظه ببینیم. تربیت امری تدریجی است و ممکن است نتیجه تلاشهای ما سالها بعد مشخص شود.
مقایسه نکردن
مقایسه باعث ایجاد حساسیت میشود. چقدر به دنبال معیارهای شخصی خودمان در تربیت فرزندانمان هستیم؟ معیار ما از مؤدببودن و درسخوان بودن چیست؟ تفاوتهای جنسیتی، شخصیتی، نسلی را در تربیت لحاظ میکنیم؟ استعدادها و رغبتهای متفاوت فرزندانمان را میپذیریم؟
همسو شدن
گاهی در زمینه دوستیابی، ارتباط با جنس مخالف و... نوجوان دچار اشتباهاتی میشود. در این موارد سعی کنیم برخورد تحکمی و چکشی نداشتهباشیم و با او همسو شویم. اجازه بدهیم حرفش را بزند، اخم نکنیم، با گفتن کلماتی مثل: عجب، خب؟ بعدش چی شد؟، تکرار کلمات و... به او فعالانه گوش بدهیم تا خودش را تخلیه کند و به هم نزدیکتر شویم.
افزایش اطلاعات
شناخت ما از نوجوان و دنیای او بروز و به اندازه کافی هست؟ اطلاعات ما در زمینه گروههای مختلف موسیقی، بازیهایی که فرزندمان نصب کرده یا کلمات خاصی که استفاده میکند تا چه حد است؟ برای نزدیک شدن و ارتباط بهتر تلاش کنیم دنیای نوجوان را به خوبی بشناسیم.
شناخت موانع
برخی از چالشهای ما با فرزندمان بهدلیل موانعی است که خودمان ایجاد کردیم. برای ارتباطی خوب بهتر است این موانع را کنار بزنیم. کارهایی مثل: گوششنوانداشتن، نصیحتکردن مداوم و بیموقع، عدم توجه به خواستههای او، اهمیتندادن به استقلالطلبیاش و توهینکردن موانعی هستند که با حذف هر کدام، یک قدم به ارتباط بهتر و مؤثرتر نزدیک میشویم.
بیانات استاد عزیزی، دوره شخصیتشناسی
نگارنده سرکار خانم صالحی پژوهشگر کانون رشد و آموزش مربی تراز انقلاب اسلامی