خانه مقالات انسان مومن و صفات جامعه ایمانی بخش دوم حمایت معنوی

انسان مومن و صفات جامعه ایمانی (بخش دوم: حمایت معنوی)

 در یادداشت قبل گفتیم: «وقتی روابط اجتماعی خوب پیش نمی‌رود، با حمایت‌های مادی می‌توان مشکلات و اختلافات را حل کرد.» در ادامه خواهیم گفت: «علاوه بر حمایت‌های مادی، حمایت‌های غیر‌مادی نیز برای حل مشکلات لازم است». در کرامت نوشت این هفته به چند مورد اشاره می‌کنیم:

۱_ارتقاء سطح فرهنگی
تقوا و ارتباط نزدیک با خدا، هرچه عمیق‌تر باشد به ما کمک می‌کند تا با یکدیگر با اخلاق بهتر رفتار کنیم. به همدیگر احترام بگذاریم. کرامت یکدیگر را حفظ کنیم. با همدلی و مهربانی به هم بپیوندیم. دوستی و همکاری بیشتری داشته باشیم. برای دیدار همدیگر وقت باز کنیم و در این ملاقات‌ها درباره امر خداوند و اهل‌بیت گفتگو کنیم و باعث افزایش سطح فرهنگی یا تقویت وجه انسانی یکدیگر، در زندگی روزمره شویم.

۲_نقد خیرخواهانه
 در نقد خیرخواهانه، مومن هدفی به جز بهبود و پیشرفت یک عمل یا اثر ندارد. این کار باعث برطرف‌شدن نقاط ضعف و تقویت نقاط قوت می‌شود. تلاش کنیم با نقد خیر‌خواهانه به رشد جامعه کمک کنیم؛ ولی اگر نقدی که می‌کنیم از روی اغراض شخصی مثل حسادت، تکبر، عیب‌جویی و... باشد نه تنها رشد دهنده و سازنده نخواهد بود؛ بلکه روابط اجتماعی را مخدوش می‌کند.  نقدخیرخواهانه، احترام و کرامت طرف مقابل را حفظ کرده و فضای خوبی برای تبادل نظر و یادگیری فراهم می‌کند.
حضرت علی (ع) به امام حسن می‌فرماید: «در خیر خواهی برادرت بی‌غرض باش، چه در کار خوب و چه در کار بد او، و در هر حال وی را یاری کن» (۱).

۳_ توجه نکردن به شایعات
بهتر است به اطلاعات غیررسمی و ناقص، بی‌اعتنا باشیم. به اخباری که بدون مدرک معتبر منتشر می‌شود، توجه نکنیم. اجازه ندهیم شایعات پخش‌شده در مورد افراد، تأثیر منفی در ذهن ما ایجاد کند و روی تصمیم‌گیری ما اثر بگذارد. برای کسب اطلاعات معتبر، تلاش بیشتری کنیم تا بتوانیم روی حقایق تمرکز کنیم. بعد از شنیدن خبر اگر توجیه خوبی برای آن یافتیم اول حمل بر صحت کنیم و بلافاصله بد توجیه نکنیم.
حضرت علی می‌فرماید: «هرکس به دینداری و درستکاری برادرش مطمئن است به گفتار‌های دیگران در باره او گوش نسپارد...» (۲).

۴_ حفظ آبرو
 یکی از موارد مهم در حفظ آبروی مومن، خودداری از غیبت است. غیبت کردن نه تنها آبروی فرد را می‌برد، بلکه باعث ایجاد تنش و دشمنی در جامعه می‌شود. می‌توانیم به جای رواج دشمنی، دعای خیر در حق فرد مومن کنیم و آرزوی خوب برای او داشته باشیم؛ اگر از او غیبتی شنیدیم در حد توان از او دفاع کنیم؛ اگر دیدیم گرفتار لغزش شده است او را ببخشیم، یاری‌اش کنیم و برایش چاره‌اندیشی کنیم. رسول گرامی (ص) فرمود: «... در راه خدا برادران یکدیگر باشید، چنان‌که خدا فرمان داده است؛ از هم نفرت نداشته باشید...و به‌ یکدیگر ستم نکنید و کینه نورزید و به همدیگر پشت نکنید..‌.»(۳).

پی نوشت:
۱_  تحف العقول، ص ۸۱.
۲_ نهج البلاغه، خطبه ۱۴۱.
۳_ قرب الاسناد، ص ۵۱.

برگرفته از کتاب مفاتیح الحیاة، بخش حمایت معنوی، ص۲۸۸، نوشته آقای جوادی املی

نگارنده سرکار خانم جعفریان پژوهشگر کانون رشد و آموزش مربی تراز انقلاب اسلامی